Podstawa programowa historia klasa 5
Podstawa programowa historia klasa 5
I Cywilizacje starożytne.
Uczeń:
I.1. porównuje koczowniczy tryb życia z osiadłym i wyjaśnia skutki rewolucji neolitycznej;
I.2. lokalizuje w czasie i przestrzeni cywilizacje Starożytnego Wschodu (Mezopotamii, Egiptu i Izraela), cywilizacje nad wielkimi rzekami (Indie i Chiny) oraz cywilizacje starożytnej Grecji i Rzymu;
- Pierwsze cywilizacje (wideo)
- Starożytna Grecja (wideo)
- Pierwsze cywilizacje (quiz)
- Starożytny Rzym (wideo)
- Zintegrowana Platforma Edukacyjna (zpe.gov.pl)
- Cywilizacje Mezopotamii (ZPE)
- Egipt - państwo nad Nilem (ZPE)
- Lud jedynego Boga. Starożytny Izrael (ZPE)
- Początki cywilizacji greckiej.Sparta i Ateny (ZPE)
- Rzym. Czas podbojów (ZPE)
- Rzym. Od osady do imperium (ZPE)
- Zaproponuj materiał
I.3. charakteryzuje strukturę społeczeństwa i system wierzeń w Egipcie, Grecji i Rzymie, religię starożytnego Izraela; wyjaśnia różnicę między politeizmem a monoteizmem;
I.4. umiejscawia w czasie i zna różne systemy sprawowania władzy oraz organizację społeczeństwa w Egipcie, Atenach peryklejskich i Rzymie;
I.5. charakteryzuje najważniejsze osiągnięcia kultury materialnej i duchowej świata starożytnego w różnych dziedzinach: filozofii, nauce, prawie, architekturze, sztuce, literaturze;
I.6. umiejscawia w czasie i przestrzeni narodziny oraz rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa.
II Bizancjum i świat islamu.
Uczeń:
II.1. umiejscawia w czasie i przestrzeni zasięg ekspansji arabskiej i wyjaśnia wpływ cywilizacji muzułmańskiej na Europę;
II.2. lokalizuje w czasie i przestrzeni cesarstwo bizantyjskie i rozpoznaje osiągnięcia kultury bizantyjskiej (prawo, architektura, sztuka).
III Średniowieczna Europa.
Uczeń:
III.1. umiejscawia w czasie i przestrzeni państwo Franków;
III.2. umiejscawia w czasie i przestrzeni nowe państwa w Europie;
III.3. wyjaśnia przyczyny i skutki rozłamu w Kościele w XI wieku oraz opisuje relacje między władzą cesarską a papieską;
III.4. charakteryzuje przyczyny i skutki krucjat.
IV Społeczeństwo i kultura średniowiecznej Europy.
Uczeń:
IV.1. przedstawia instytucje systemu lennego, wyjaśnia pojęcie stanu i charakteryzuje podziały społeczne w średniowieczu;
IV.2. opisuje warunki życia średniowiecznego miasta i wsi;
IV.3. porównuje kulturę rycerską i kulturę miejską, opisuje charakterystyczne cechy wzoru rycerza średniowiecznego, rozpoznaje zabytki kultury średniowiecza, wskazuje różnice między stylem romańskim a stylem gotyckim;
IV.4. wyjaśnia rolę Kościoła (w tym zakonów) w dziedzinie nauki, architektury, sztuki i życia codziennego.
V Polska w okresie wczesnopiastowskim.
Uczeń:
V.1. sytuuje w czasie i przestrzeni państwo pierwszych Piastów oraz przedstawia jego genezę;
V.2. wyjaśnia okoliczności przyjęcia chrztu przez Piastów oraz następstwa kulturowe, społeczne i polityczne chrystianizacji Polski;
V.3. charakteryzuje rozwój i kryzys monarchii Bolesława Chrobrego i Mieszka II;
V.4. charakteryzuje odbudowę i rozwój państwa Piastów za rządów Kazimierza Odnowiciela i Bolesława Śmiałego;
V.5. przedstawia dokonania Bolesława Krzywoustego; opisuje konflikt z Cesarstwem Niemieckim;
V.6. opisuje społeczeństwo Polski pierwszych Piastów.
VI Polska w okresie rozbicia dzielnicowego.
Uczeń:
VI.1. umieszcza w czasie i przestrzeni Polskę okresu rozbicia dzielnicowego;
VI.2. opisuje przyczyny oraz wskazuje skutki rozbicia dzielnicowego;
VI.3. umieszcza w czasie najważniejsze wydarzenia związane z relacjami polsko-krzyżackimi oraz zagrożeniem najazdami tatarskimi w okresie rozbicia dzielnicowego;
VI.4. opisuje przemiany społeczne i gospodarcze, z uwzględnieniem ruchu osadniczego;
- [https://zpe.gov.pl/pdf/PB4il8pT8 Przemiany społeczno-gospodarcze na ziemiach
polskich. Lokacje wsi i miast w XIII wieku (artykuł + ćwiczenia)]
VI.5. charakteryzuje proces zjednoczenia państwa polskiego na przełomie XIII i XIV wieku, wskazując na rolę władców piastowskich (ze szczególnym uwzględnieniem roli Władysława Łokietka) oraz Kościoła.
VII Polska w XIV i XV wieku.
Uczeń:
VII.1. opisuje rozwój terytorialny państwa polskiego w XIV i XV wieku;
VII.2. analizuje dokonania Kazimierza Wielkiego w dziedzinie polityki wewnętrznej (system obronny, urbanizacja kraju, prawo, nauka) oraz w polityce zagranicznej;
VII.3. opisuje związki Polski z Węgrami w XIV i XV wieku;
VII.4. wyjaśnia przyczyny i ocenia następstwa unii Polski z Wielkim Księstwem Litewskim;
VII.5. charakteryzuje dokonania w dziedzinie polityki wewnętrznej i zagranicznej Jagiellonów w XV wieku;
VII.6. porządkuje i umieszcza w czasie najważniejsze wydarzenia związane z relacjami polsko-krzyżackimi w XIV i XV wieku;
VII.7. charakteryzuje rozwój monarchii stanowej i uprawnień stanu szlacheckiego (rozwój przywilejów szlacheckich do konstytucji nihil novi).